Na naszym rynku wydawniczym to książka jedyna w swoim rodzaju. Dla mnie jej największą atrakcją jest mnóstwo unikatowych zdjęć z archiwum Muzeum Wojska Polskiego. Jedno z nich pozwoliło mi rozwikłać zagadkę dotyczącą francuskich garot wykorzystywanych w 1 Batalionie Szturmowym w Dziwnowie.
Wiele opublikowanych – czarno-białych i kolorowych – fotografii widziałem po raz pierwszy. Prawdziwymi perełkami są wysokiej jakości zdjęcia eksponatów Muzeum Wojska Polskiego. Jednym z nich jest francuska linka-piłka do drewna będąca na wyposażeniu m.in. żołnierzy 1 Batalionu Szturmowego w Dziwnowie.
Z ta linką wiąże się anegdota. Pierwszy raz usłyszałem o niej pod koniec lat dziewięćdziesiątych, od jednego z podoficerów z Dziwnowa. Opowiadał mi o tym, że żołnierze dostali francuskie garoty – metalowe linki pokryte niewielkimi kolcami. Na różne sposoby testowali wykorzystanie nietypowego sprzętu. Któraś z metod polegała na tym, aby jedno uszko linki zaczepić za wojskowy pas, a drugie trzymać w ręku i w razie potrzeby błyskawicznie owinąć linką szyję przeciwnika. Żołnierz z uznaniem opowiadał o tym, jak błyskawicznie garota przecinała ciało…
Dopiero dzięki w tej książce zobaczyłem, że sprzęt tak kreatywnie wykorzystywany przez naszych specjalsów to nie garoty, ale piły do drewna.
To nie jest nowa pozycja, jej premiera połączona była z wystawą o tej samej nazwie, zorganizowaną w Muzeum WP w 2010 r. Książka jest de facto bardzo rozbudowanym katalogiem tej, zamkniętej – miejmy nadzieję czasowo – ekspozycji. Autorem zarówno wystawy jak i książki jest Michał Olton, pracownik Muzeum WP, historyk, w 2010 r. wyróżniony Honorową Odznaką Jednostki Wojskowej GROM.
Autor w jednym miejscu zebrał encyklopedyczne informacje o formacjach wojskowych wykonujących zadania o charakterze specjalnym od 1918 roku do czasów współczesnych.
Z mojego punktu widzenia publikacja ma jeden feler. W czasie szybkiego redagowania materiałów błędnie podpisano źródła części fotografii. Przypisano je mnie, tymczasem to nie jest prawda. Błędy wzięły się z wyścigu z czasem. Pamiętam tempo pracy Michała i zespołu, który mu pomagał. Musieli zdążyć z wydaniem na otwarcie wystawy.
Tak więc na stronach 106 i 124 znajdują się zdjęcia z archiwum 1 Pułku Specjalnego Komandosów. Fotografie na stronach 126, 127, 128, 129 pochodzą z archiwum 62 Kompanii Specjalnej. Natomiast zdjęcia ze stron: 147, 148, 151, 152, 153, 154, 166, 170, 178, 181, 185, 186, 192, 194, 197, 202 to zasoby jednostki GROM. Na stronach 161 i 162 znajdują się zaś materiały agencji fotograficznych.
Zdjęcia mojego autorstwa opublikowano na stronach: 144, 157, 158, 169, 173, 174, 177, 191 (dotyczą jednostki GROM) oraz 213, 214, 217, 218, 227 (pokazują żołnierzy z 1 Pułku Specjalnego Komandosów). Wyjaśniam to, ponieważ nie chciałbym aby przypisywano mi autorstwo cudzych materiałów. Mam nadzieję, że w kolejnym wydaniu zostaną naniesione poprawki.
Olton Michał, Zanim uderzył GROM – historia jednostek specjalnych i wojsk powietrzno-desantowych WP, Piekary Śląskie 2010.
Format: 30 X 22 cm, liczba stron: 272, oprawa: twarda z obwolutą.
ISBN: 978-83-61529-86-6
